Cannabis: De Plant, Het Medicijn, De Drug – Een Gesprek met Karel Michiels

In de derde aflevering van de Cannabiskenners podcast sprak journalist en auteur Karel Michiels over de verschillende kanten van de cannabisplant. Michiels, bekend van zijn boeken over voetbal, comedy en reizen, heeft zich de laatste jaren verdiept in de wereld van cannabis met titels als Het Grote Wietgenietboek, Het Land van Wiet en Honing en Cannabis: De Plant, Het Medicijn, De Drug.

Van Wiet naar Cannabis: Een Naamswijziging met Betekenis

Karel Michiels legt uit dat hij in zijn boeken aanvankelijk de term “wiet” gebruikte,
maar later is overgestapt op “cannabis” vanwege voortschrijdend inzicht. Hij geeft
aan dat mensen in Nederland hem erop attent hebben gemaakt dat “wiet” eigenlijk
“onkruid” betekent en een geuzennaam is die door de overheid of buitenstaanders
is gegeven. Om meer ernst en inhoud aan het onderwerp te geven, is hij geleidelijk
aan het woord “cannabis” gaan gebruiken. Michiels benadrukt dat in de professionele
en zakelijke wereld in Amerika de term “cannabis” serieuzer wordt genomen dan “wiet”,
omdat mensen bij “cannabis” eerder denken aan een geneesmiddel en andere producten,
terwijl “wiet” nog steeds geassocieerd wordt met illegale drugs. Hij zegt: “Het is wel
beter om het woord cannabis te gebruiken”. Ook zegt hij: “Taal is eigenlijk heel
belangrijk over hoe om te weten hoe we naar een thema kijken”. Michiels gebruikt de
term ‘gebruiken’ liever niet, omdat hij dit hetzelfde vindt als zeggen ‘ik ga een glas
bier gebruiken’.

Cannabis: Meer dan een Drug

Karel Michiels benadrukt dat cannabis meer is dan alleen een drug en dat het een
plant is met een lange geschiedenis en diverse toepassingen. Hij legt uit dat
cannabis al sinds het begin der tijden bestaat en voor allerlei doeleinden werd gebruikt,
zoals voor papier en zeilen voor zeilboten. Michiels verdeelt cannabis grofweg
in twee soorten: hennep voor industrieel gebruik zonder roesverwekkende stoffen,
en cannabis met THC. Hennep kan worden ingezet voor essentiële behoeften zoals
energie, voeding en het bouwen van huizen. Michiels noemt THC de stof waar
het in de wetgeving om draait, maar benadrukt dat er veel meer stoffen in de plant
zitten. Michiels zegt dat cannabis voor hem over het algemeen een
geestverruimend middel is. Verder haalt hij aan dat cannabis in de 19e eeuw
eigenlijk een geneesmiddel was dat bij apothekers en drogisterijen verkrijgbaar
was.

De Geschiedenis van het Cannabisverbod

Karel Michiels legt uit dat het verbod op cannabis eigenlijk begonnen is met de
opiumoorlogen, toen Engeland opium in China begon in te voeren. Er was eerst
een Hemp Commissie in 1894, waaruit positieve resultaten kwamen, maar daarna kwam
opium ter sprake, wat wel een probleem bleek te zijn. Op een opiumconferentie
voegde Egypte cannabis of hasj toe aan de amendementen voor een algemeen verbod op
opium en andere hardere drugs.

Enkele jaren later verbood de Amerikaanse drugsaar Harry Anslinger in 1937 definitief
alle producten van marihuana, waarna er een heksenjacht op gang kwam. Cannabis
is destijds vooral om racistische redenen verboden, namelijk om de zwarte en
latino gemeenschap en de jazzmuzikanten te kunnen aanpakken. Louis Armstrong
consumeerde bijvoorbeeld heel zijn leven cannabis.

Na de drooglegging in Amerika, waarbij alcohol verboden was, zaten veel mensen zonder
werk. De geest van iets verbieden werd na het alcoholverbod overgenomen en zo werd
cannabis illegaal gemaakt.

In 1961 werd de Amerikaanse wetgeving verankerd in een internationaal verdrag tegen
drugs, waar bijna iedereen wereldwijd aan meedeed. België nam de Amerikaanse
drugswetgeving klakkeloos over, terwijl er toen nog amper iemand in België wist wat
cannabis was. Michiels haalt aan dat Afrikaanse leiders zich decennia lang
hebben laten misleiden door de Amerikanen over cannabis.

In de jaren zeventig was er in Amerika de zwarte emancipatiebeweging, en drugs waren
een goed excuus om bepaalde bevolkingsgroepen te vervolgen. Een adviseur van
Richard Nixon zei in 1971 dat het verbod op cannabis een perfect excuus was om de
zwarte en latino gemeenschap en de hippies aan te pakken.

België en het Cannabisbeleid: Een Klakkeloze Overname

Karel Michiels stelt dat België de Amerikaanse drugswetgeving klakkeloos heeft
overgenomen. Hij legt uit dat de Amerikaanse wetgeving in 1961 verankerd werd
in een internationaal verdrag tegen drugs, waar bijna iedereen wereldwijd aan meedeed
. In die periode werd België overspoeld door Amerikaanse popmuziek, junkfood,
tv-series en films, waardoor het land alles van Amerika overnam, inclusief de
drugswetgeving.

In 1961 was er in België nog amper iemand die wist wat cannabis was. Het kwam
pas in het midden van de jaren 50 via boten uit Congo, en Belgische jazzmuzikanten
namen het over van Amerikaanse jazzmuzikanten. Michiels zegt dat als de Amerikanen
zeiden dat cannabis levensgevaarlijk was en verboden moest worden, de Belgische politici
dat overnamen. Hij haalt aan dat Afrikaanse leiders nu zeggen dat ze zich decennia
lang hebben laten misleiden en voorliegen door de Amerikanen over cannabis.

In de jaren 70 was er in Amerika de zwarte emancipatiebeweging, en drugs waren een
goed excuus om bepaalde bevolkingsgroepen te vervolgen. Een adviseur van Richard
Nixon zei in 1971 dat het verbod op cannabis een perfect excuus was om de zwarte en
latino gemeenschap en de hippies aan te pakken. Michiels concludeert dat
België decennia lang hetzelfde beleid heeft gevoerd, zowel internationaal als nationaal.

De Nultolerantie van Bart De Wever

Karel Michiels legt uit dat het cannabisbeleid in België volledig is omgekeerd door
de komst van Bart De Wever, die een nultolerantie heeft ingevoerd, waarna
de rest van de politiek hem daarin is gevolgd. Sindsdien zit het dossier helemaal
vast.

Michiels vertelt dat De Wever na de verkiezingen van 2014 aan de onderhandelingstafel
is gekomen en gezegd zou hebben dat hij over alles wilde praten, maar eerst de
nultolerantie van drugs wilde. Dit was zijn stokpaardje. Michiels zat op
dat moment in Ethiopië en kreeg een sms’je van zijn dochter dat er op de voorpagina
van de krant stond: nultolerantie drugs en nultolerantie cannabis.

Michiels stelt dat De Wever naar de onderhandelingstafel is gekomen en gezegd heeft
van ik wil over alles praten. Hè, de Vlaamse onafhankelijkheid dat was voor hem toch
geen prioriteit. Het belangrijkste programmapunt van zijn partij dat heeft hij al
onmiddellijk opzij geschoven hè. Zo is die partij standvastig zo gezegd.

Het Stigma en de Toekomst

Karel Michiels bespreekt het stigma rond cannabis en de toekomst van het
cannabisbeleid. Hij is van mening dat het stigma grotendeels samenhangt met
het feit dat cannabis illegaal is, en dat dit stigma snel zou verdwijnen als cannabis
gelegaliseerd zou worden. Michiels zegt dat veel mensen bang zijn voor verandering
en dat dit ook te zien is bij de discussie rondom corona.

Michiels haalt aan dat er in veel Europese landen grote cannabisondernemingen uit
Canada en Amerika vestigingen aan het opbouwen zijn, zoals in Denemarken, Duitsland,
Oostenrijk, Italië, Griekenland, Servië en Tsjechië. In België mag dit niet,
hoewel er wel één bedrijf subsidies krijgt. Michiels vindt het jammer dat mensen
met kennis en kapitaal, die hier verandering zouden kunnen brengen, worden weggestuurd.

Michiels zegt dat als er naar de wetenschappers geluisterd zou worden zoals bij corona,
cannabis morgen legaal zou zijn. Hij kent geen enkele wetenschapper of
expolitieofficier die nog tegen legalisering is. Michiels vraagt zich af waarom
rechters, politieagenten en politici blijven volharden in hun boosheid, en noemt het
een soort verkramptheid.

Wat betreft de beste manier om cannabis te legaliseren, ziet Michiels een
combinatie van social clubs en thuisteelt. Hij vindt dat mensen thuis een
paar planten moeten kunnen zetten, net zoals tomatenplanten. Voor mensen die
zelf niet willen kweken, zouden er social clubs moeten zijn. Michiels
benadrukt hoe belangrijk cannabis is geweest voor de culturele ontwikkeling in het
Westen in de 20e eeuw, met name voor muziek en film. Hij noemt artiesten
als Louis Armstrong, Paul McCartney, John Lennon en Mick Jagger.