De Grote Koekjesvangst – Hoe België zijn tijd verspilt aan gebakken lucht

Keerbergen, augustus 2022. Het is middernacht. Terwijl de meeste mensen liggen te slapen of zich tegoed doen aan hun zoveelste glaasje wijn, houdt de Belgische politie een auto tegen. Twee mannen, een wit laken, wat zenuwachtig gedrag… en bam! De buit: 845 gram aan spacecake en -cookies. Jawel. Geen wapenarsenaal, geen kilo’s coke of crystal meth. Nee, koekjes. Chocoladekoekjes, vermoedelijk. Misschien met wat nootjes. En een beetje THC.

De arm der wet slaat toe. De rechter doet zijn toga wat rechter, steekt zijn morele vingertje in de lucht en doet wat België zo goed doet: mensen criminaliseren voor gedrag dat in drie van onze buurlanden gedecriminaliseerd of gereguleerd is.

Hoeveel is 845 gram eigenlijk?

Dat klinkt veel, niet? Acht-honderd-vijfenveertig gram. Als je dat hoort, zie je in je hoofd misschien een stapel zakken koekjes of een halve dealerkeuken voor je. Maar in werkelijkheid? Dat is gewoon één enkele spacecake. Een standaard recept levert rond de 800 tot 900 gram cake op – bloem, eieren, boter, suiker en wat wietboter.

Zo’n cake snijd je in acht stukken. Acht. Acht stukjes gebak, met elk misschien 20 tot 50 milligram THC als je echt niet zuinig bent geweest. Genoeg om rustig aan high te worden, niet om de straat te terroriseren.

Stel je dus voor: je rijdt rond met één cake in je wagen – niet eens warm meer waarschijnlijk – en plots ben je een misdadiger. Strafblad, boete, gevangenisstraf. Had je beter een kist pinten meegepakt, dan was je veilig thuisgeraakt.

Gevaarlijke bakkers met een blanco strafblad

Laten we het even over de straffen hebben. Joris Y., een man zonder strafblad, wordt veroordeeld tot drie maanden cel (met uitstel) en een boete van €8.000 (ook met uitstel, want we zijn niet onmenselijk). Zijn misdaad? Hij zat in een auto met koekjes. Stel je voor dat hij tulpen had meegebracht uit Amsterdam – hij zou op de nationale feestdag geëerd worden voor zijn culturele uitwisseling.

Zijn kompaan, Mohamed L., krijgt het zwaarder te verduren. Acht maanden cel, €8.000 boete, waarvan €6.400 met uitstel. Waarom? Omdat hij al eens eerder met de wet in aanraking kwam. Misschien had hij ooit een joint gerookt. Misschien was hij ooit vergeten zijn parkeerschijf te leggen. In België maakt het soms niet uit – wie ooit één keer de wet schampte, wordt meteen gearchiveerd als beroepscrimineel.

De koekjes der ondergang

Stel je dit voor: je wordt betrapt met drie pakjes Pims en een half pak brownies, en daar hangt ineens een gevangenisstraf aan vast. Maar de koekjes bevatten cannabis! Ja, zoals de wijn in je kelder ethanol bevat. Zoals je paracetamoltabletten chemische stoffen bevatten die dodelijk zijn in hogere dosissen. Maar daar zijn we aan gewend. Daar zijn belastingregels voor. Daar is reclame voor. Dat is cultuur. Cannabis is dat niet.

Laten we een klein gedachte-experiment doen. Stel: iemand koopt in de supermarkt twaalf flessen wijn, goed voor vijf liter alcohol. Zelfs als hij diezelfde nacht met een halve fles op tegen een boom rijdt, zal niemand bij voorbaat zeggen: “Waarom heeft die überhaupt alcohol in huis?”

Een koekje van eigen deeg

En dat brengt ons bij het échte probleem: het kromme, logge, overjaarse Belgische drugsbeleid. Terwijl landen als Nederland, Duitsland, Malta, Luxemburg, en talloze Amerikaanse staten cannabisgebruik reguleren en zelfs een legale markt opbouwen, klampt België zich vast aan zijn moralistisch strafbeleid uit de vorige eeuw. “Zero tolerance”, noemen we dat. Want niets klinkt daadkrachtiger dan doen alsof koekjes een bedreiging vormen voor onze beschaving.

Belgische rechtbanken zijn overbelast. Fraudeurs, verkrachters en gewelddadige partners ontsnappen vaak door procedurefouten of gebrek aan capaciteit. Maar voor 845 gram cake (lees: één baksel), haalt justitie met plezier alles uit de kast: politiepatrouille, huiszoeking, rechtszaak, media-aandacht, strafblad, boete. Waarom? Omdat het kan.

Het beleid is niet alleen achterhaald, het is ook discriminerend. Wie middelen gebruikt uit de officiële Vlaamse canon – alcohol, tabak, benzodiazepines, antidepressiva – krijgt medelijden of therapie. Wie zijn ontspanning zoekt in een koekje met THC? Die krijgt een proces-verbaal, een strafblad en een label dat op z’n minst tien jaar blijft kleven.

Conclusie: De cake die alles zegt

Dit was geen “grote vangst”. Geen “gevaarlijk drugstransport”. Dit was een cake. Een cake die je thuis ook kunt maken met wat boter, suiker, bloem en een beetje wiet. En toch werd het behandeld als een explosief. Dit is geen justitie. Dit is theater.

In België krijg je anno 2025 voor één spacecake een strafblad. Voor een krat bier krijg je gezelschap. Voor een sigaret word je getolereerd. Maar wie een cake bakt met een beetje ontspanning erin, krijgt dus een levensles in hypocrisie.