Cannabis in België: Opweg naar de verkiezingen van 2024!

Afgelopen week namen de diverse Belgische politieke partijen nog eens een standpunt in aangaande de legalisering van cannabis. En dit in een land dat omringd wordt door 3 buurlanden die in bepaalde mate reeds deze weg zijn ingeslagen. Nederland, dat na ruim 40 jaar eindelijk ook de teelt en groothandel van cannabis wil reguleren, Luxemburg, waar burgers sinds kort 4 cannabisplanten mogen kweken (wel oppassen, verzorg ze niet te goed want het bezit in de openbare ruimte blijft beperkt tot 3 gram). En Duitsland, dat Cannabis Clubs wil oprichten en dit als land met de grootste bevolking binnen de Europese Unie. Maar na Malta zijn er, buiten deze drie, nog verschillende landen binnen de EU die als tweede lidstaat uiteindelijk zouden kunnen overgaan tot een legalisering van cannabis. Het perfecte moment dus om ook hier het thema in de politiek nog eens aan bod te laten komen om zo een inzicht te verkrijgen in de diverse standpunten van een aantal partijen en dit ruim een half jaar voor de verkiezingen van juni 2024.

“De legalisering van cannabis is een kwestie van gezond verstand. Of is men in onze buurlanden niet goed snik?” Pierre-Yves Dermagne

De knuppel werd dit maal in het hoenderhok gegooid door federaal Vice-Premier en minister van economie Pierre-Yves Dermagne die afgelopen donderdag werd geïnterviewd door De Morgen. Waarin hij, na eerder deze zomer zijn PS partij genoot en burgemeester van Brussel Philippe Close die hoopte dat er snel coffeeshops in het straatbeeld zouden verschijne, pleit voor een regulering van deze markt. Dat de Waalse socialisten al langer voorstander zijn van deze aanpak is gekend. Zo is ex-premier Elio Di Rupo al sedert de jaren ’90 van de vorige eeuw actief pleitbezorger van een dergelijk beleid.

“Moeilijkheden veroorzaakt door de consumptie van drugs, zeker van harddrugs, stellen steden vandaag voor problemen. Het is niet het moment voor een signaal van depenalisering, van laksheid.” Georges-Louis Bouchez

In Wallonië reageert MR voorzitter Georges-Louis Bouchez negatief op het zoveelste zaadje dat wordt gepland door de Franstalige socialisten. Wel vreemd voor een liberaal die in 2017 nog iets zag in het idee van regulering en dit naar aanleiding van de oprichting van een cannabis social club in Bergen, de provinciehoofdstad van Heneghouwen. Maar goed, dat politici wat betreft dit onderwerp kunnen draaien als de wind mag niet verbazen. Daarnaast kan je je de vraag stellen wanneer het dan wel het moment is om deze markt te reguleren, op het ogenblik dat het land binnen afzienbare tijd voor 800 kilometer grenst aan gebieden waar de plant in een bepaalde vorm legaal geteeld, verhandeld en geconsumeerd mag worden.

“Iemand die betrapt wordt met cannabis vliegt de cel niet in, die krijgt een administratieve boete.” Vincent Van Quickenborne

Afgelopen zondag was zijn Vlaamse liberale collega en federaal minister Vincent Van Quickenborne te gast in het VRt programma De Zevende Dag, waar hem kort werd gevraagd om te reageren op het voorstel van zijn coalitiepartner in de regering. Verder dan het feit dat we vandaag de dag cannabisconsumenten niet langer in onze overvolle gevangenissen stoppen, kwam deze liberaal echter niet. Nochthans nam zijn partij in september 2022 op een ledencongres een positief standpunt in waarbij gekeken werd naar het beleid in Canada als voorbeeld voor ons land. Onze minister beargumenteerde dat de huidige problematiek rond drugscriminaliteit niets met cannabis te maken heeft. Voor hem tevens een reden om hier niet verder op in te gaan en het partijstandpunt publiekelijk naar voren te schuiven. Wat wel vreemd is voor een politicus die 20 jaar geleden als senator nog een wetsvoorstel indiende om binnen het toemalige kader over te gaan tot een decriminalisering van het persoonlijk bezit en de consumptie van cannabis.

“Er is geen slechter idee voor de veiligheid en de gezondheid dan de legalisering van drugs, dus ik kan ook duidelijk zijn: jamais.” Bart De Wever

Partijvoorzitter, Vlaams parlementslid en eveneens burgemeester van Antwerpen voor de N-VA Bart De Wever was heel duidelijk op het sociale media platform X. Voor hem kan er geen sprake zijn om de piste van onze oosterburen te vogen. Hun plannen omschrijft hij als medisch onverantwoord, ze bezorgen politie en justitie meer werk en dragen niet bij tot de strijd tegen de georganiseerde misdaad. Ook andere partijgenoten waren helder. Zo zei Vlaams minister van Financiën en Begroting, Wonen en Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele dit idee te zien als het crapuleus onderuit halen van het welzijn van de Waalse samenleving. Het jamais van de Vlaams Nationalistische partij aan de franstalige socialisten is helder. Maar kan even zo zeer een extra hobbel vormen bij de eventuele regeringsonderhandelingen tussen deze twee partijen na de verkiezingen. Het wordt afwachten wie er water bij de wijn zal doen. Of het thema ondanks de internationale ontwikkelingen nogmaals in de koelkast verdwijnt.

“We gaan de problemen die er reeds zijn met alcohol niet verbeteren door er ook nog drugs bij te gooien. Noch de volksgezondheid, noch de bestrijding van criminaliteit zijn hierbij gebaat.” Marijke Dillen

De redenering van Vlaams Belang kamerlid Marijke Dillen om vast te houden aan een verbod heeft ook te maken met het gezondheidsaspect. Echter, niemand heeft gesteld dat we door cannabis te reguleren minder problemen zouden hebben met de consumptie van alcohol. Tenzij er door de legalisering van de plant minder zou worden gedronken natuurlijk.

“In de 21ste eeuw is het een thema waar je niet aan kan ontkomen. We moeten het daar over hebben.” Maxim Veys

Toch is er aan Vlaamse zijde ook wel duidelijk animo om mee te stappen in het idee van de Franstalige socialisten en niet in het minst van hun zusterpartij Vooruit. Dit bleek duidelijk gedurende het interview met Vlaams parlementslid Maxim Veys in de Cannabiskenners podcast. Het thema staat sinds 2014 dankzij de Jong Socialisten op het partijprogramma. Hun voorzitter Conner Rousseau sprak zich in het verleden ook meermaals positief uit. Men schuift hierbij ook het model van de zogenaamde cannabis social clubs naar voren.

“Het geactualiseerde standpunt rond cannabis werd bevestigd door de politieke raad en dit zal in het najaar mee worden genomen in het verkiezingsprogramma voor 2024.” Jeremie Vaneeckhout

Ook binnen Groen! lijkt men het thema iets hoger op de agenda te hebben geplaatst. Covoorzitter Jeremie Vaneeckhout lichtte dit nieuwe standpunt reeds uitgebreid toe toen hij te gast was in de CannabisKenners podcast. Ook hier hebben de Jong Groen leden duidelijk hun stempel gedrukt op deze beleidswijziging. Wat de Vlaamse Groene betreft, zit dit thema in de fiches waarmee ze na de verkiezingen naar de onderhandelingstafel trekken indien ze gevraagd worden.
De uiteindelijke vraag blijft of cannabis een thema zal worden in de verkiezingsstrijd en de latere regeringsonderhandelingen. Yves Dermagne was helder: voor de PS is de legalisering van cannabis een prioriteit als het over veiligheid en volksgezondheid gaat. Aangezien het thema veiligheid gezien de steeds toenemende drugscriminaliteit in diverse steden een actueel onderwerp blijft, bestaat de kans dat dit zich zal vertalen in de diverse verkiezingsprogramma’s en debatten. Hopelijk krijgt een realistisch cannabisbeleid hierbinnen ook de nodige ruimte en wordt het niet weggewuifd als een irrelevant thema ondanks de verschillende ontwikkelingen in de ons omringende landen.